Siêu âm gan nhiễm mỡ: Quy trình và cách đọc kết quả

Siêu âm gan nhiễm mỡ là phương pháp giúp xác định và phát hiện chính xác tình trạng bệnh. Thông qua những hình ảnh phản ánh chân thực của siêu âm mà các bác sĩ có thể biết rõ được tình trạng của từng đối tượng, từ đó có thể đưa ra biện pháp can thiệp và điều trị hiệu quả. Tuy nhiên để có thể nắm rõ quy trình siêu âm và cách đọc kết quả chính xác, người bệnh cần nắm rõ một số thông tin sau đây.

Gan nhiễm mỡ là gì?

Nắm giữ nhiều chức năng và vai trò đặc biệt đối với sức khỏe nên gan luôn được xem là cơ quan nội tạng quan trọng nhất đối với con người. Gan sẽ đảm nhiệm hoạt động đào thải độc tố, chuyển hóa chất, tích trữ năng lượng,…đi nuôi các bộ phận khác của cơ thể. Vì thế, khi chức năng của gan bị ảnh hưởng hoặc dần suy giảm sẽ dẫn đến rất nhiều các bệnh lý khiến cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi, suy nhược.

Hiện nay, do thói quen uống quá nhiều bia rượu, ăn uống không điều độ, khoa học sẽ làm cho bạn dễ mắc phải các căn bệnh gan, đặc biệt là gan nhiễm mỡ. Bệnh lý này là tình trạng mà lượng mỡ thừa đang tích trữ trong gan tăng lên và vượt mức 5% so với khối lượng tổng của cơ quan này. Nếu người bệnh có thể kịp thời phát hiện thì việc điều trị sẽ trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn.

Tuy nhiên, gan nhiễm mỡ khi ở những giai đoạn đầu tiên sẽ không xuất hiện các dấu hiệu nhận biết từ bên ngoài. Một số trường hợp người bệnh sẽ cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, chán ăn,..Nhưng do đây là những triệu chứng bình thường nên nhiều người khá chủ quan không tiền hành thăm khám và phát hiện kịp thời. Khi bệnh bắt đầu gia tăng, lượng mỡ thừa chiếm hơn 25% thì các chức năng của gan cũng dần suy giảm, nhiều tế bào gan bị tổn thương và không thể hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.

Hơn thế nữa, khi rơi vào giai đoạn gan nhiễm mỡ độ 3, cũng là mức độ nghiêm trọng nhất của bệnh, các bệnh nhân sẽ xuất hiện các triệu chứng như vàng da, mắt vàng, đau vùng hạ sườn phải, buồn nôn, ăn không ngon miệng, mệt mỏi,…Nếu không thể kịp thời can thiệp sẽ có nhiều nguy cơ biến chứng nghiêm trọng thành xơ gan, viêm gan hoặc ung thư gan.

Siêu âm gan nhiễm mỡ là gì?

Siêu âm gan nhiễm mỡ là một phương pháp nhầm để chẩn đoán tình trạng mỡ thừa đang tích trữ ở cơ quan nội tạng này. Cách này sẽ sử dụng các dòng sóng âm với tần số cao để có thể tiếp xúc trực tiếp với các vùng cơ thể bên cạnh gan, sau đó tạo ra những hình ảnh về cơ quan  nội tạng đang nằm trong cơ thể. Khi tiến hành siêu âm, các bác sĩ chuyên khoa sẽ sử dụng máy siêu âm với các dụng cụ phát sóng siêu âm áp đặt ở phía bên phải của vùng bụng (vị trí của gan) để quan sát tình trạng bệnh tốt nhất của từng đối tượng bệnh.

Các hình ảnh khi siêu âm sẽ được hiển thị cụ thể qua màn hình máy tính, phương pháp này sẽ giúp cho bạn phát hiện được những dấu hiệu bất thường đang diễn ra trong các tế bào gan, đồng thời nhận thấy được sự thay đổi cấu trúc của gan và các tổn thương mà cơ quan nội tạng này đang gặp phải. Siêu âm gan nhiễm mỡ sẽ được thực hiện khi người bệnh nhận muốn chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe của mình.

Đa phần phương pháp này sẽ được thực hiện khi người bệnh nhận thấy những dấu hiệu lâm sàng sau đây:

• Vàng mắt, vàng da: Khi các tế bào gan bị ảnh hưởng và tổn thương sẽ làm cho lượng bilirubun có trong mật gan tăng lên nhanh chóng, dẫn đến tình trạng da bị vàng và tròng trắng mắt cũng dần chuyển sang màu vàng. Đây cũng được xem là một trong những dấu hiệu đặc trưng của bệnh gan nhiễm mỡ.
• Chướng bụng, đau tức vụng hạ sườn phải: Khi chất lỏng tích tụ trong gan quá nhiều sẽ làm cho kích thước của cơ quan này gia tăng, khiến cho phần bụng bị chướng lên, đau tức theo mức độ tăng dần.
• Nước tiểu sậm màu hơn: Khi lượng bilirubin trong mật gan gia tăng và dần được đào thải qua đường bài tiết nên nước tiểu sẽ có màu đậm hơn bình thường. Đó cũng được xem là một trong những triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân vị bệnh gan.
• Dấu sao mạch trên da, xuất hiện nhiều vết bầm tím: Khi có những dấu hiệu này bạn cần nhanh chóng đến thăm khám và tiến hành siêu âm gan để kịp thời phát hiện các tổn thương của gan.

Bên cạnh những dấu hiệu đặc trưng trên thì những bệnh nhân gan nhiễm mỡ còn có thể xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi thường xuyên, ăn không ngon miệng, chán ăn, buồn nôn, mụn nhọt, phân có màu nhạt,….Khi cơ thể có những dấu hiệu bất thường, bạn cần tiến hành thăm khám để kịp thời phát hiện và ngăn chặn, đặc biệt là những bệnh lý tiến triển âm thầm như gan nhiễm mỡ.

Các phương pháp chẩn đoán bệnh gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là căn bệnh phát triển âm thầm bên trong cơ thể, chỉ khi tình trạng bệnh trở nặng thì người bệnh mới nhận biết được các triệu chứng đặc trưng từ bên ngoài. Do đó, đa phần những người có thể phát hiện bệnh sớm là dựa vào sự tình cờ khi tiến hành thăm khám sức khỏe định kì 6 tháng/ lần. Khi bệnh đã tiến triển sang giai đoạn nặng hơn, cụ thể là giai đoạn gan nhiễm mỡ độ 2 và 3 thì các triệu chứng cũng trở nên rõ ràng. Lúc này người bệnh có thể dễ dàng nhận thấy và tiến hành việc thăm khám để chẩn đoán bệnh chính xác nhất.

Ngoài phương pháp siêu âm gan nhiễm mỡ thì người bệnh còn được các bác sĩ chuyên khoa hướng dẫn thực hiện một số biện pháp chẩn đoán chính xác như:

• Xét nghiệm máu: Khi tiến hành xét nghiệm này sẽ giúp người bệnh chẩn đoán được các căn bệnh liên quan đến viêm gan siêu vi như viêm gan A, viêm gan B hoặc viêm gan C.
• Xét nghiệm chức năng gan: Để có thể nhận định rõ được các hoạt động của gan và khả năng thực hiện chức năng của mình các bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm để đánh giá được sức khỏe của gan, xác định nồng độ các chất được sản xuất từ cơ quan này.
• Siêu âm đàn hồi mô gan: Phương pháp này sẽ giúp bạn có được hình ảnh đặc trưng của gan. Nếu gan nhiễm mỡ sẽ cho thấy các nhu mô gan sang và dày hơn. Đây cũng được xem là hình thức chẩn đoán gan nhiễm mỡ có độ nhạy lên đến khoảng 90%.
• Một số phương pháp chẩn đoán bằng hình ảnh khác như chụp cộng hưởng từ, chụp cắt lớp vi tính,…Tuy nhiên, các phương pháp này chỉ có thể phát hiện được bệnh gan nhiễm mỡ nhưng khó có thể biết chính xác được mức độ tổn thương và các chức năng hoạt động hiện tại của gan.
• Sinh thiết gan: Đây là một kỹ thuật y tế có thể chẩn đoán chính xác gan nhiễm mỡ. Khi thực hiện cách này các bác sĩ chuyên khoa sẽ lấy ra một mảnh tổ chức của gan bằng cách sử dụng một kim sinh thiết. Sau đó thực hiện kiểm tra tế bào học và đưa ra kết quả chuẩn xác nhất. Phương pháp này còn có khả năng xác định được nguyên nhân gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.

Kết quả siêu âm gan nhiễm mỡ

1. Mô tả gan nhiễm mỡ trên siêu âm

Khi kết quả siêu âm gan cho thấy sự xuất hiện của một số đóm sáng nằm rải rác hoặc có thể tập trung thành nhiều khu thì chứng tỏ đối tượng đang bị gan nhiễm mỡ. Tùy vào từng giai đoạn phát hiện ra bệnh và hàm lượng mỡ thừa đang tích trữ trong các tế bào gan mà kết quả sẽ biểu hiện ở mức độ hoàn toàn khác nhau. Khi tiến hành siêu âm thì các bác sĩ chuyên khoa cũng khó có thể nhận thấy được hoặc nếu có thể nhận thấy cũng không biểu hiện rõ những hệ thống mạch bên ngoài của gan.

Khi thực hiện các rà soát tĩnh mạch của gan, cơ hoàn hoặc tĩnh mạch của các chuyên gia cũng sẽ không nhận thấy được sự báo hiệu hay bất kì âm phản hồi nào. Đồng thời, trên siêu âm cũng sẽ thấy được âm vang của máy sẽ giảm ở mặt phía sau của gan. Cũng chính vì điều này mà gan nhiễm mỡ trên siêu ẩm sẽ nhìn thấy rõ hơn ở phần rìa và lá gan. Tóm lại, mô tả gan nhiễm mỡ trên siêu ẩm sẽ có dấu hiệu đặc trưng chính là mức độ hồi âm của các nhu mô gan đang tăng dần tạo nên đốm sáng trên hình ảnh của các tế bào gan.

2. Đọc kết quả gan nhiễm mỡ qua siêu âm

Khi kết quả siêu âm gan nhiễm mỡ cho thấy có một phần hoặc toàn bộ các nhu mô sang đều xuất hiện đốm sáng thì cũng cho thấy được mức độ bệnh của bệnh nhân. Từ đó, mà các bác sĩ chuyên khoa sẽ dựa trên mức độ tăng dần của độ sáng xuất hiện ở các nhu mô gan để có thể đánh giá và xác định được giai đoạn bị gan nhiễm mỡ của từng hình ảnh siêu âm. Cách đọc kết quả gan nhiễm mỡ được chia thành 3 mức độ như sau:

• Mức độ 1: Hình ảnh siêu âm sẽ phản chiếu được sự gia tăng nhẹ độ hồi âm lan tỏa của các nhu mô gan. Lúc này chưa có sự thay đổi nhiều đối với mức độ hút âm. Đồng thời độ hiển thị của đường bờ tĩnh mạch và vùng cơ hoành vẫn còn khá rõ ràng.
• Mức độ 2: Lúc này độ hút âm của nhu mô và độ hồi âm lan tỏa bắt đầu tăng dần. Kết quả siêu âm cũng có thể xác định được cơ hoành nhưng mức độ hiển thọ của đường bờ tĩnh mạch và cơ hoành sẽ mờ hơn so với mức độ 1.
• Mức độ 3: Gan nhiễm mỡ độ 3 được xem là mức độ nghiêm trọng của gan nhiễm mỡ khi sự gia tăng độ hồi âm lan tỏa và hút âm của các nhu mô tăng lên đáng kể. Khi ấy hình ảnh siêu âm không còn xác định được vùng cơ hoành, các đường bờ tĩnh mạch của gan cũng không thể nhìn thấy.

Bài viết trên đây đã giúp bạn biết được quy trình và cách đọc kết quả siêu âm gan nhiễm mỡ chính xác nhất. Để có thể sớm nhận biết và điều trị bệnh lý này một cách dễ dàng, bạn cần phải giữ cho mình thói quen thăm khám sức khỏe định kì 6 tháng/ lần. Bên cạnh đó, cần phải chú ý đến chế độ ăn uống hàng ngày, sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý và hạn chế tối đa tình trạng uống rượu bia để phòng tránh bệnh gan nhiễm mỡ hiệu quả.