Bệnh xơ gan có mấy giai đoạn? Biểu hiện của từng giai đoạn?

Xơ gan là một bệnh lý nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến cả tính mạng của người bệnh nếu không thể kịp thời phát hiện và có biện pháp điều trị phù hợp. Cũng chính vì lý do này mà nhiều người thắc mắc rằng “Bệnh xơ gan có mấy giai đoạn? Biểu hiện của từng giai đoạn?”. Để có thể nhận biết được xơ gan ở những giai đoạn đầu tiên, bạn đọc nên tìm hiểu và nắm rõ một số thông tin giải đáp thắc mắc trong bài viết này.

Bệnh xơ gan có mấy giai đoạn? Biểu hiện

Gan là một trong những cơ quan nắm giữ vị trí quan trọng, hỗ trợ tốt cho sức khỏe của con người. Bên cạnh chức năng đào thải độc tố, cơ quan nội tạng này còn giúp chuyển hóa chất, tích trữ năng lượng,…để dẫn đến các bộ phận khác của cơ thể. Khi gan bị tác động và tổn thương sẽ khiến cho các chức năng hoạt động bị suy giảm đáng kể, từ đó kéo theo sự trì trệ của các hoạt động sống trong cơ thể.

Hiện nay, do nhiều lý do, chủ yếu là do thói quen sinh hoạt, ăn uống không khoa học , lành mạnh nên khiến cho gan phải chịu nhiều áp lực, dẫn đến những tổn thương nghiêm trọng.  Khi các tổn thương kéo dài liên tục và không được ngăn chặn kịp thời sẽ dẫn đến tình trạng thay thế của các mô sẹo cho những mô đang bị tác động, từ đấy gây nên căn bệnh xơ gan.

Khi tình trạng bệnh kéo dài sẽ làm xuất hiện nhiều các mô sẹo dẫn đến các dòng màu lưu thông đến gan bị hạn chế, lâu dài sẽ khiến gan dần mất đi chức năng hoạt động gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của con người. Theo như nghiên cứu, bệnh lý này sẽ được chia thành nhiều giai đoạn khác nhau, mỗi giai đoạn sẽ có những đặc trưng, biểu hiện riêng. Tùy vào từng mức độ bệnh mà các chuyên gia đã chia xơ gan thành 4 giai đoạn sau:

1. Xơ gan giai đoạn đầu (F1)

Xơ gan giai đoạn đầu hay còn được biết đến là xơ gan còn bù. Đây là tình trạng mà gan bị viêm mãn tính với thời gian kéo dài. Tuy nhiên, giai đoạn này cơ quan nội tạng vẫn chưa bị tác động và tổn thương nhiều. Bệnh sẽ dần được phát triển âm thần bên trong cơ thể và càng ngày biến chuyển nặng hơn. Khi gan đã bắt đầu bị viêm, các tế bào gan sẽ cố gắng để đảo ngược lại để giúp cơ thể duy trì được  trạng thái bình thường, từ đó hình thành nên tình trạng xơ gan giai đoạn đầu.

Ở giai đoạn này nếu người bệnh có thể phát hiện được sớm và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp sẽ giúp cho sức khỏe của gan được hồi phục và đẩy lùi bệnh nhanh chóng. Tuy nhiên, xơ gan giai đoạn đầu thường không có những biểu hiện đặc trưng đáng chú ý nên hầu hết người bệnh khó có thể nhận biết được. Một số biểu hiện của bệnh nhân bị xơ gan còn bù thường gặp như:

• Móng tay khô, lông trên cơ thể dần bị rụng và thưa hơn.
• Khi trời về tối người bệnh thường sẽ bị ho nhiều hơn, đôi lúc xuất hiện tình trạng sốt nhẹ.
• Cảm thấy mệt mỏi, khó chịu.
• Một số trường hợp sẽ thấy xuất hiện những cơn đau nhẹ bất ngờ ở vùng hạ sườn phải.
• Khi gan dần bị tác động và bị suy giảm chức năng bệnh nhân sẽ thấy nước tiểu có màu đậm hơn so với bình thường.
• Người bệnh sẽ nhận thấy được các mao mạch có hình giống như ngôi sao nổi trên bàn tay, lưng. Đồng thời sẽ có hiện tượng da nổi mẩn đỏ nhưng không thể xác định được nguyên do.
• Khi tiến hành kiểm tra và làm một số xét nghiệm sẽ thấy được thể tích của cơ quan bị tổn thương đang tăng lên. Người bệnh cũng có thể tự cảm nhận được bằng mắt thường vì khi sờ vào sẽ thấy gồ lên quá bờ sườn.
• Tình trạng mất kinh kéo dài đối với bệnh nhân nữ. Còn khi bệnh nhân là nam đôi lúc sẽ có hiện tượng bị liệt dương, sinh lý dần bị suy giảm hơn so với bình thường.

Do ở giai đoạn đầu các tổn thương gan vẫn chưa đáng kể nên các biểu hiện của người bệnh cũng không được rõ ràng, nhiều người chủ quan có thể lầ tưởng với những bệnh lý thông thường. Tình trạng xơ gan giai đoạn đầu sẽ kéo dài trong vài năm mới bắt đầu chuyển biến sang các giai đoạn tiếp theo, vì thế nếu người bệnh chú ý hoặc được thăm khám sức khỏe định kì để phát hiện bệnh sớm sẽ giúp cho quá trình chữa bệnh được dễ dàng hơn, các chức năng của gan cũng sẽ được phục hồi hoàn toàn.

2. Xơ gan giai đoạn 2 (F2)

Khi tình trạng bệnh xơ gan giai đoạn đầu không thể phát hiện và điều trị kịp thời sẽ làm cho các mô sẹo bị gia tăng và gây tổn thương nghiêm trọng đến các tế bào gan. Lúc này, gan đã phải chịu một áp lực và tổn thương nhất định, hiện tượng xơ hóa cũng bắt đầu xuất hiện. Do các tác động của gan thương xảy ra bên trong gan mà hình thành nên một số mô liên hết dư thừa.

Trong giai đoạn này, gan cũng sẽ bị suy yếu dần các chức năng hoạt động của mình. Quá trình đào thải độc tố, chuyển hóa năng lượng cũng bị ngưng trệ. Điều này sẽ khiến cho gan bị tích tụ mỡ thừa, chất độc hại gây nên sự chèn ép nghiêm trọng. Đối với những người bệnh xơ gan giai đoạn 2 sẽ thường gặp những biểu hiện như:

• Người bệnh sẽ thường xuyên cả thấy mệt mỏi, tình trạng sốt sẽ diễn ra với tần suất nhiều hơn, hiện tượng này sẽ thường xuất hiện vào những buổi chiều tối.
• Ngoài ra, bệnh nhân xơ gan giai đoạn 2 sẽ cảm thấy chán ăn, khó tiêu, bụng đầy hơi, có phần chướng to lên gây khó chịu.
• Da bắt đầu có dấu hiệu chuyển sang màu vàng, nước tiểu cũng sẽ có màu đậm hơn giống như nước trà.
• Đau tức vùng hạ sườn phải nhiều hơn, mức độ đau cũng tăng dần.
• Một số trường hợp người bệnh còn bị chảy máu răng hoặc chảy máu cam.

Các biểu hiện của xơ gan giai đoạn 2 cũng tương tự giống như giai đoạn đầu. Tuy nhiên, mức độ và tần xuất sẽ nghiêm trọng hơn. Điều này sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe và các sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân. Để có thể điều trị tình trạng này tốt nhất, người bệnh cần phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và kết hợp với việc thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày.

3. Xơ gan giai đoạn 3 (F3)

Những người bệnh xơ gan giai đoạn 3 sẽ bị suy giảm chức năng gan nhiều hơn, sức khỏe cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Những tổn thương của gan cũng dần trở nên nghiêm trọng, các tế bào xơ hóa xuất hiện với số lượng nhiều hơn các giai đoạn trước. Khi không được ngăn chặn sớ sẽ dẫn đến sự rối loạn các chức năng gan, các mô bị xơ hóa lấn chiếm hầu hết toàn bộ những tế bào của gan. Khi gan không thực hiện được các chức năng sẽ khiến cho sự tích tụ độc tố càng nhiều khiến cho gan bị quá tải, gia tăng các gánh nặng.

Đối với trường hợp bị xơ gan giai đoạn 3 sẽ xuất hiện nhiều biểu hiện nghiêm trọng hơn, người bệnh cũng có thể dễ dàng nhận biết qua các triệu chứng như:

• Cân nặng bị giảm đi đột ngột không rõ nguyên nhân.
• Chân tay bị phù nề bất thường.
• Tiêu hóa bị rối loạn, phân sẽ dần chuyển sáng màu đen.
• Một số đối tượng bệnh cần có hiện tượng bị nôn ra máu.
• Bệnh nhân xơ gan giai đoạn  sẽ dễ dàng nhận thấy bằng mắt thường tình trạng trướng bụng – tràn dịch màn bụng, bụng bị trương phình to ra. Bên cạnh đó còn kèm theo cảm giác đau kho ấn tay nhẹ vào.
• Nhịp tim nhanh hơn bình thường.
• Toàn bộ da của cơ thể bị chuyển sang màu vàng khác thường.
• Thường xuyên chóng mặt, nặng hơn có thể gây ngất xỉu.

Tuy trong giai đoạn này các tổn thương của gan đã gia tăng mạnh mẽ nhưng người bệnh vẫn có thể điều trị nếu có biện pháp phù hợp. Thế những thời gian và quá trình chữa bệnh có thể kéo dài, các phương pháp điều trị cũng sẽ gặp nhiều khó khăn hơn các giai đoạn trước. Để có thể nhận biết và chẩn đoán được chính xác giai đoạn bệnh, các bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành thăm khám và xét nghiệm, sau đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Tùy vào mức độ, thể trạng và sức khỏe của người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc kháng sinh phù hợp. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng cần thay đổi chế độ dinh dưỡng cùng với các thói quen sinh hoạt, vận động mỗi ngày để giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục được sức khỏe. Tuy nhiên, do đây là giai đoạn khá nghiêm trọng nên người bệnh cũng nên thường xuyên thăm khám, tái khám đúng hẹn để có thể theo dõi sự tiến triển của xơ gan.

4. Xơ gan giai đoạn 4 (F4)

Khi xơ gan tiến triển đến giai đoạn 4, cũng là giai đoạn cuối cùng của bệnh lý này thì các tế bào gan cũng đã bị xơ hóa gần như hoàn toàn. Các chức năng của cơ quan nội tạng này dần mất đi, không còn thể thực hiện được bất kì hoạt động nào. Nhiều người còn gọi đây là giai đoạn xơ gan mất bù hoặc xơ gan cổ trướng. Tùy vào quá trình tiến triển của bệnh và các biến chứng nghiêm trọng góp phần quyết định thời gian duy trị sự sống cho người bệnh.

Có thể nói, nếu tình trạng xơ quan tiến triển đến giai đoạn này thì tất cả các phương pháp điều trị gần như không còn hiệu quả. Lúc này người bệnh chỉ có thể duy trì và kéo dài sự sống qua các loại thuốc ức chế bệnh và những biện pháp hỗ trợ tại nhà. Cũng bởi vì, khi xơ gan bước vào giai đoạn cuối thì gan gần như mất đi hoàn toàn chức năng, các tế bào gan bị tổn thương nghiêm trọng không còn khả năng để phục hồi trở lại. Tuy vậy nếu người bệnh không chịu áp dụng các phương pháp điều trị để ngăn chặn sự phát triển của bệnh sẽ làm cho quá trình chuyển biến diễn ra nhanh hơn, nguy cơ chuyển sang ung thư gan rất cao, tính mạng người bệnh cũng bị đe dọa nghiêm trọng.

Những người bệnh xơ gan giai đoạn 4 sẽ gặp phải một số biểu hiện cụ thể như:

• Khi gan mất đi hoàn toàn chức năng, quá trình thải độc sẽ không được diễn ra, dẫn đến tình trạng những độc tố từ gan lây lan sang các bộ phận khác, đặc biệt là não, làm cho người bệnh rơi vào trạng thái hôn mê.
• Dưới da của bệnh nhân sẽ xuất hiện các cục máu bầm, cân nặng bị giảm đi đáng kể, không thể kiểm soát được, người gầy gò trông thấy,…
• Xơ gan giai đoạn này sẽ gây ảnh hưởng đến thận khiến thận bị suy yếu.
• Phần bụng sẽ bị trướng phình to lên bất thường.
• Nếu bệnh không được ngăn chặn và kéo dài trong một thời gian sẽ khiến cho tĩnh mạch thực quản bị vỡ ra, chảy máu liên tục nhiều trường hợp dẫn đến tử vong.

Đối với những trường hợp bị gan nhiễm mỡ giai đoạn cuối nếu được phát hiện và điều trị đúng phương pháp sẽ duy trì được sự sống đến khoảng hơn 2 năm. Tuy nhiên, tùy vào sức khỏe, độ tuổi và nhiều yếu tố khác mà tuổi thọ của người bệnh cũng có thể rút ngắn hoặc kéo dài hơn. Do đó, sau khi nhận biết được bệnh, bạn nên nhanh chóng tiến hành thăm khám và điều trì để quá trình chữa xơ gan được thuận lợi hơn.

Một số lưu ý cho người bệnh xơ gan

Xơ gan là căn bệnh nguy hiểm gây ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe và sin hoạt hàng ngày của người bệnh. Tuy nhiên nếu có thể phát hiện sớm và điều trị đúng phương pháp sẽ giúp cho người bệnh mau chóng hồi phục được sức khỏe, cải thiện được các chức năng của gan, ngăn chặn các biến chứng nghiêm trọng. Ngược lại, nếu người bệnh chủ quan không nhận biết được bệnh để điều trị ở những giai đoạn đầu sẽ khiến cho tình trạng xơ gan trở nên trầm trọng hơn, các chức năng của cơ quan này bị mất đi hoàn toàn nên các phương pháp điều trị đều sẽ trở nên khó khăn và chỉ có thể hỗ trợ ức chế bệnh.

Cũng chính vì thế khi đã được thăm khám và chẩn đoán mức độ xơ gan, bệnh nhân cần nghiêm túc thực hiện đúng theo phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa. Đồng thời, kết hợp với việc chăm sóc sức khỏe, nâng cao hệ miễn dịch tại nhà  để đẩy lùi các triệu chứng của bệnh gan nhiễm mỡ, hỗ trợ tốt cho quá trình điều trị bệnh. Dưới đây sẽ gợi ý cho bạn đọc một số cách chăm sóc cho người bệnh xơ gan, đặc biệt là những trường hợp phát hiện bệnh muộn, sức khỏe đã bị suy nhược.

• Nếu bệnh nhân bị chảy máu cam, máu mũi cần phải vệ sinh mũi miệng sạch sẽ và cẩn thận để tránh tình trạng nhiễm trùng. Hơn thế nữa, khi cơ thể được vệ sinh thường xuyên sẽ giúp người bệnh cả thấy dễ chịu, bữa ăn cũng được cải thiện, cảm giác chán ăn cũng dần mất đi.
• Khi nằm nên chú ý kê chân cao lên, nên đảm bảo tư thế nằm của chân lúc nào cũng phải cao hơn so với tim để hạn chế tối đa tình trạng bị phù chân.
• Hỗ trợ một không gian thoáng mát, sạch sẽ, yên tĩnh để người bệnh có thể nghỉ ngơi thoải mái, hạn chế tối đa tiếng ồn để không làm ảnh hưởng đến tâm trạng của bệnh nhân.
• Đảm bảo thực đơn ăn uống với đầy đủ những thực phẩm dinh dưỡng. Người bệnh cần được bổ sung chất đạm qua sữa, thịt cá, ngũ cốc và các thực phẩm có lợi cho sức khỏe gan như rau xanh, hoa quả tươi, dầu thực vật,…
• Bên cạnh đó, bệnh nhân xơ gan cũng chú ý hạn chế dùng mỡ động vật, các thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn cay nóng, chiên rán nhiều lần,…
• Đặc biệt hơn, thực đơn ăn uống của người bệnh cũng cần thay đổi nhiều thực phẩm khác nhau để giúp cho bệnh nhân không bị nhàm chán, kích thích ăn uống tốt hơn.
• Lựa chọn những thực phẩm sạch, có nguồn gốc rõ ràng, sơ chế thực phẩm cẩn thận để không làm ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.
• Kiểm tra và theo dõi cân nặng của bệnh nhân thường xuyên, đặc biệt hơn là tình trạng phù chân, cổ trướng để ngăn chặn sự tiến triển xấu của bệnh. Nếu tình trạng bệnh có hiện tượng trở nặng nên nhanh chóng đưa bệnh nhân trực tiếp đến các cơ sở có uy tín để được thăm khám và can thiệp sớm.
• Kiểm soát tốt lượng muối được dung nạp vào cơ thể của người bệnh để không làm tình trạng chướng bụng phát triển nặng hơn.

Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần phải chú ý một số vấn đề sau đây để có thể hỗ trợ tốt cho quá trình chữa bệnh, rút ngắn thời gian hồi phục sức khỏe đối với tình trạng bệnh nhẹ và kéo dài sự sống đối với những trường hợp bệnh ở giai đoạn cuối.

• Người bệnh cần giữ tinh thần thoải mái, vui vẻ, lạc quan để có thể hỗ trợ quá trình phục hồi các chức năng của gan. Đồng thời, việc này còn giúp cho gan giảm đi các gánh nặng, cơ thể nhanh chóng cải thiện sức khỏe, đẩy lùi bệnh lý nguy hiểm.
• Tuyệt đối không uống bia rượu, chất kích thích, hút thuốc lá để tránh làm bệnh biến chuyển nghiêm trọng hơn.
• Không nên tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định cụ thể của bác sĩ, đặc biệt là những loại thuốc giảm đau, kháng sinh.
• Thường xuyên vận động để giúp máu lưu thông. Tuy nhiên, tùy vào tuổi tác, thể trạng của từng bệnh nhân mà nên lựa chọn các bài tập phù hợp.
• Tái khám đúng theo lịch hẹn của bác sĩ để có thể theo dõi và kiểm soát tốt nhất tình trạng bệnh, đồng thời có thể phát hiện và ngăn chặn các biến chứng nghiêm trọng hơn.

Bài viết trên đây đã tổng hợp một số thông tin giúp bạn đọc hiểu hơn về các giai đoạn của bệnh xơ gan và các biểu hiện nhận biết bệnh. Để có thể phòng tránh và kịp thời phát hiện bệnh ở những giai đoạn sớm nhất, bạn cần phải chăm sóc sức khỏe thật tốt và khoa học, tiến hành thăm khám tổng quát định kì 6 tháng/ lần. Nếu trong quá trình điều trị bệnh có xuất hiện bất kì dấu hiệu khác thường nào, người bệnh cũng cần nhanh chóng báo ngay với bác sĩ chuyên khoa để được can thiệp ngăn chặn kịp thời.